کنش گری اجتماعی روحانیت و بایسته های اخلاقی

چکیده: روحانیت شیعه با پیشینه تاریخی کهن در حیات فرهنگی اجتماعی ایران، دارای قدسیت عملی و کارکردی به اعتبار عاملیت در ایفای نقش های مختلف دین محور(تفهمی، تفسیری، تبلیغی، تعلیمی، تربیتی، اجرایی، دفاعی) و دارای مقبولیت اجتماعی به تبع مقبولیت بلامنازع دین؛ است. وقوع انقلاب اسلامی و موقعیت یابی فرانهادی دین،  به ارتقای جایگاه اجتماعی روحانیت و بسط میدانهای حضور او برای نقش آفرینی رسمی در عرصه های مختلف فرهنگی، اجتماعی و سیاسی منجر شد.  جامع ترین وجه مشترک میان نقش های ذاتی و عرضی روحانیت، دست کم در مقام ادعا، داشتن حیثیت تبلیغی به معنای عام آن است. بازرترین خصیصه ای که به تبع دین ورزی عمیق و وثیق، همواره از آحاد این قشر، تلبس حداکثری بدان انتظار می رفته است و در مقبولیت و محبوبیت اجتماعی و توان نقش آفرینی او در میدانهای مختلف اهمیت کانونی دارد، برخورداری از فضایل اخلاقی و التزام دغدغه مند به رعایت ارزش های اخلاقی در سلوک فردی و اجتماعی است. این نوشتار درصدد است تا ضمن بازخوانی نقش های اجتماعی مختلف روحانیت، ضرورت التزام به نوعی اخلاق صنفی متناسب با اقتضائات عملی و انتظارات عرفی را برجسته سازد.

کلید واژه ها: روحانی، دین، تبلیغ، اخلاق، نقش، اجتماع.