تقریر سخنرانی دکتر سید حسین شرف الدین در همایش گفتمان انقلاب اسلامی، در موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره، قم، پنج شنبه 19/12/95 ادامه ...
مصاحبه پژوهش نامه افق مکث وابسته به موسسه فرهنگی- مطالعاتی صراط مبین با سیدحسین شرف الدین، شنبه 21/2/98 ادامه ...
نشست علمی فقه منزلت، توضیحاتی مقدماتی و تکمیلی پیرامون فرمایشات حجه الاسلام احمد مبلغی، در انجمن فقه و حقوق حوزه، یکشنبه 8/2/98 ساعت 5-7. ادامه ...
: منظومه یا نظام ارزش ها به عنوان محوری ترین و بنیادی ترین مولفه فرهنگی هر جامعه، معمولا از طریق ریزش و نفوذ تدریجی به سازمان شخصیتی افراد(در بعد فردی و روان شناختی)و نهادها و ساختارهای اجتماعی(در بعد اجتماعی و جامعه شناختی) خود را در جلوه های انتزاعی و انضمامی بازتولید کرده وهمچون جویباری در بسترهای روانی واجتماعی و در سپهر معنایی و گفتمانی غالب جامعه به حیات خویش ادامه می دهد. انتقال ارزشها به همراه سایر مولفه های وابسته، عمدتا از طریق کارگزاران و عوامل ووسائط خاصی صورت می پذیرد. در عصر و زمان حاضر، رسانه های جمعی عموما و رسانه های تصویری بویژه تلویزیون خصوصا از برجسته ترین کانالهای انتقال، احیا، تقویت، تغییر، ویرایش و حتی آفرینش ارزشهاشمرده می شوند. اين نوشتار در صدد است تا با محوریت سیمای ملی به عنوان یک دانشگاه عمومی و یکی از بازوان فرهنگی نظام اسلامی، و با ارجاع به زیرساخت های هنجاری و توقعات نهادی شده، نقش این رسانه را در بازخوانی، انتقال، تبلیغ، برجسته سازی و صیانت ارزش های اسلامی یا مورد تایید اسلام را با رویکردی جامعه شناختي و ارتباطی مورد تحلیل و واکاوی قرار دهد. کلیدواژه ها: فرهنگ، هنجار، ارزش، رسانه، سیمای ملی، جامعه پذیری. ادامه ...
«معنا» از پردامنه ترین موضوعات علوم اجتماعی مدرن و پست مدرن است. یکی از بدیع ترین و جامع ترین تفسیر ها درباره معنا را چارلز ساندرز پرس در زمان حیات خود ارائه نموده است. این مقاله می کوشد به بررسی ویژگی های نشانه شناسی پرس، ازجمله فرایند نشانگی، تولید معنا، کاربرد نشانه ها، دلالت و نگاه عملی به نشانه و ساخت معنا بپردازد. از آنجایی که، نظریه نشانه شناختی پرس در بعد معرفت شناختی و وجودشناختی، بر تحلیل تفکّر و ساخت معنا استوار شده است، به نظر وی، جهان و هر آنچه در آن است، از منظر نشانه و معنا شناخته می شود، و برداشت وی از نشانه، در نگرش او به جهان، تعیین کننده است. زیربنای نشانه ای پرس تمایز پیچیده از مقوله هاست. پرس نشانه را در ارتباط با این سه مقوله تعریف کرده و آن را در فرایندی سه گانه به نام دلالت نشانه ای قرار می دهد. به نظر پرس، دلالت بر سه رکنِ نشانه، تعبیر (تفسیر) و شئ تکیه می کند و بر پایه سه طرف استوار شده است و نظریه معنایش از فرایند این سه رکن ایجاد می شود. پرس از جمله منتقدان و فیلسوفان مغرب زمین است که به نظریه معنا اهتمام نشان داده است و این نظریه را در فرایند نشانه شناختی خود مطرح کرده است. در میان فیلسوفان مسلمان، علامه طباطباییe نیز در این باب مطالبی ارائه کرده است. در این مقاله تلاش می شود با طرح نظریه معنا از منظر ایشان، امکان مقایسه نظریه معنای پرس با نظریه معنای علامه طباطباییe، فراهم گردد. نظریه معنا نزد علامه در معرفت حضوری و حصولی و در امتداد مباحث اعتباریات ایشان طرح می گردد. در نظر ایشان، نظام اعتباری انسانی و معنا قائم به یک نظام طبیعی و حقیقی است؛ که به حسب باطن و در حقیقت با نظام طبیعی و حقیقی به سر می برد؛ زیرا در نظر وی هر اعتباری ناگزیر یک تکیه گاه حقیقی دارد و نظام اعتباری انسانی تنها در ظرف اجتماع و تمدن موجود می شود. ادامه ...
این پژوهش بر آن است تا با تبیین یک دستگاه نقد دینی به منظور تحلیل آثار نمایشی اقتباسی، از منظری انتقادی و با روش تحلیل مضمون، نحوه نمایش پیامبران در سریال یوسف پیامبر را تحلیل کند. برای دستیابی به این هدف، از چارچوب مفهومی روایت شناسی و از مباحث مطرح شده در حوزه شخصیت پردازی استفاده شده است. با بهره گیری از «قرآن» به عنوان یک متن مرجع دینی، الگوی مفهومی اسوه پردازی یعقوب نبی(ع) و یوسف نبی(ع) که مشتمل بر نحوه روایت آنها در قرآن است تبیین و بر مبنای الگوی مفهومی تولید شده، نحوه شخصیت پردازی یوسف و یعقوب در سریال یوسف پیامبر، به عنوان یکی از آثار دراماتیک اقتباسی پربیننده تحلیل شده است. درخصوص شخصیت پردازی یعقوب سریال می توانیم بگوییم که نحوه پرداختن به مضامین صبر و توکل به عنوان مضامین محوری در اسوه پردازی یعقوب در روایت قرآنی، در سریال به درستی انجام نشده و به این دلیل، یعقوب سریال را نمی توانیم در نهایت اسوه صبر و توکل بدانیم. همچنین مضمون تقوا که یکی از مضامین اصلی در الگوی اسوه پردازی یوسف در قرآن است، در یوسف سریال به درستی نمایش داده نشده است. اما نحوه پرداختن به مضمون صبر در یوسف سریال، همسو با این مضمون در روایت قرآنی یوسف(ع) است و این، یکی از نقاط قوت در شخصیت پردازی یوسف سریال به شمار می رود. ادامه ...
عصر جديد با ظهور و درخشش انسان به معناي مدرن آن، در عرصة معرفت شناخته مي شود. انديشه و تکاپوي شناختي انسان تعيين کنندة آرايش معرفتي اين عصر است و همة مقولات علم مدرن به نوعي بر محور و مدار انسان مي چرخد. نظرية ماترياليسم تاريخي مارکس، علاوه بر مباني هستي شناختي، مبناي انسان شناختي پررنگي دارد و بر مبناي تلقي خاصي از انسان پي ريزي و صورت بندي شده است. مارکس، وجهي از هستي اجتماعي انسان؛ يعني «کار» را محور و مبناي تحليل ديالکتيکي خود قرار داده که هم مادي و هم اجتماعي ـ تاريخي است. بر اساس نظر مارکس، جهان انساني، يعني همة نماد ها و نمود ها، اشکال آگاهي و نهادهاي اجتماعي ـ تاريخي، با همه اشکال و صور مختلف آن، صرفاً محصول و برايند عمل و کار انسانند؛ جلوه ها و تبلوراتي که در هر مرحله از تاريخ به گونه اي عينيت يافته و مختصات هر دورة تاريخي و اجتماعي را شکل داده است. اين نوشتار، ضمن تقرير اجمالي نظريه ماترياليسم تاريخي مارکس، سعي دارد مهم ترين مفروضات انسان شناختي آن را مورد بررسي تحليلي و انتقادي قرار دهد. کليدواژه ها: ماترياليسم، ماترياليسم تاريخي، مباني انسان شناختي، ازخودبيگانگي، کمونيسم، کارل مارکس. ادامه ...
جریان اسلام هراسی از نوعی ترس و تعصب بی اساس و غیرمنطقی علیه اسلام، در غرب مسلم انگاشته می شود. جمعی از پژوهشگران وجود چنین معضلی را با استناد به شواهد فراوان، تأکید کرده اند. از سویی، برخی نیز شدیداً مدعای اسلام هراسی را ناشی از تئوری توطئه و ساخته ذهن وهم آلود مسلمانان جهت مقابله با هرگونه نقد علمی می خوانند. استنباط نویسندگان این است که عدم توجه و پرداخت به نظرات منتقدان اسلام هراسی، یکی از نقاط ضعف پژوهش های موجود در این زمینه به شمار می رود. نوشتار حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و بررسی اسناد، مهمترین نظریات و دیدگاه های منتقدان و یا منکران وجود جریان اسلام هراسی را در سه بخش مجزا، مورد واکاوی قرار می دهد: الف) برخی محققان در عین تأیید واقعیت تجربی (وجود جریانی مخالف اسلام و مسلمین در غرب)، اطلاق واژه اسلام هراسی را مناسب نمی دانند؛ ب) عده ای اسلام هراسی را نه یک پدیده نوظهور، که شکل جدیدی از نژاد پرستی (فرهنگی) می پندارند؛ ج) برخی دیگر اساساً وجود اسلام هراسی و همه نمادهای آن را انکار و توجیه می سازند. ادامه ...
اسلام هراسی عبارت از خصومت غیرمنطقی برخ ی گروه ها و جریانات غرب محور با مسلمانان است. دشمنی و خصومت مفروض به لحاظ نظری و مرجعیت فکری بر بنیادهای نظری متعدد و نوع ی گفتمان ایدئولوژیک بسیار پیچیده متکی و مبتنی است که طبما برای شناخت عمیق تر پدیده «اسلام هراسی» ناگزی راز مراجعه به منابع کلاسیک و معاصر مرنبط با آنها هستیم. در این مقاله, با گردآوری اطلاعات از مناب عکتایخانه ای معتبر و با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی» به واکاوی یکی از مهم ترین مبانی نظری اسلام هراسی یعسی گفتمان «شرق شناسی» به ویژه رویکرد انتقادی ادوارد سعید به آن و نیز تاریخچهه» نعاریف وکا رکرده ای تاریخی این گفتمان, ازجمله خدمت به سیاست و استعمار می پردازیم. همچنین» نحوه تعامل قاطبه مستشرقان با اسلام و مهم ت را زآن» پیوند میان دو مفهوم اسلام هراسی و شرق شناسی مورد بحث قرار خواهد گرفت. نتیجه نهایی, لزوم شناخت و بررسی انتقادی «کلیشه های شرق شناسانه» است که در سده های اخیر همواره به عنوان منبع و مرجع اطلاعاتی غربیان از اسلام و مسلمانان مورد استناد قرا رگرفته و بشوعی منضا و ریشه اسلام هراسی معاصر محسوب می شوند. برخی از مشهورترین ای ن کلیشه ها عبارتند از: عقب مانده و نوسعه نیافته, نابهنجار و منحرف» فرومایه و نازل» ثابت و یکنواخت. متحجر و متعصبء شرور و جنگ طلب, تندرو و تروریست» خشون تگرا و زن ستیز و غیره. ادامه ...
مصاحبه با سایت موسسه فرهنگی مطالعاتی صراط مبین ادامه ...
تقریر سخنرانی سید حسین شرف الدین درجمع دانش پژوهان سواد رسانه ای دوره دوم، حوزه هنری دفتر تبلیغات اسلامی قم، 97/7/5 ادامه ...
تقریرگفت و گوی دکتر سید حسین شرف الدین بایکی از پژوهش گران صدا و سیما در 6/4/97 ادامه ...
پاسخ های سید حسین شرف الدین به سوالات یکی از دانشجویان دانشگاه امام صادق(ع) برای تکمیل رساله ایشان(7/7/97) ادامه ...
رسانه های جمعی، به ویژه تلویزیون به دلیل گستردگی مخاطبان و قدرت تاثیرگذاری عمیق و نافذ، از جمله مهم ترین عوامل انتقال ارزش ها و هنجارهای اجتماعی در جوامع جدید به شمار می روند. با توجه به وجود «موسیقی»، به عنوان یکی از مولفه های اصلی و جدایی ناپذیر برخی برنامه های سیمای ملی، واکنش طیف مخاطبان چنین برنامه هایی درخور بررسی است. این نوشتار، برای آگاهی از رفتار مخاطب متدین، سعی دارد با بهره گیری از روش مشاهده میدانی و مصاحبه عمیق، رفتار مخاطب را در مواجهه با ابعاد موسیقایی سیمای ملی شناسایی، با روش توصیفی بدون هیچ گونه دخل و تصرفی گزارش کند. در نهایت، با رویکردهای خاص مورد واکاوی و تحلیل قرار دهد. یافته های پژوهش حاکی از این است که مخاطب متدین در مواجهه با آمیزه موسیقی، در برنامه های سیمای ملی به سه شیوه مقابله، همراهی مشروط و منتقدانه و رویکرد همراهی رضایتمندانه، واکنش نشان می دهد. هرچند طیف گسترده ای از مخاطبان متدین، نیز تغییری در رفتار خود نمی دهند، اما گرایش طیفی از آنها نیز در خصوص موسیقی تغییر یافته است. رسانه ملی با هدف جذب حداکثری مخاطبان، با تقلید و الگوگیری از شبکه های ماهواره ای، موسیقی کمی و کیفی را در ضمن برنامه ها افزایش داده، ترویج خوانندگی در جامعه را در دستور کار خود قرار داده است. ادامه ...
متن مصاحبه: ادامه ...
گزیده ای از گفت و گوی دکتر سید حسین شرف الدین در نشست علمی «چالش های ایران در فضای مجازی» اسفند 1395 ادامه ...
معرفی کتاب: ادامه ...
متن کتاب جامعه شناسی 1؛ سال دوم متوسطه ادامه ...
یکی از فرصتهای استثنائی که به برکت انقلاب اسلامی برای روحانیت به تبَع موقعیتیابی فرانهادی دین در جامعه ایران فراهم آمد، ایجاد زمینه مناسب برای ورود و بلکه الزام و ضرورت قهری به مشارکت فعّال در رسانه ملّی و بهره گیری از ظرفیتهای موجود و بالقوه این دانشگاه عمومی در راستای تبلیغ دین بود. ادامه ...
چکیده : «كعبه» مقدّسترين معبد الهي است كه عمري به درازي حيات اين جهان دارد و همچون نگيني بر تارك هستي، درخشش خويش را در ظلمت ديجور اين عالم فاني استمرار ميبخشد. انتساب تشريعي به خالق هستي، قدمت زماني، معماري و تجديد بنا توسط پيامبران عظيمالشأن الهي، قبلهگاه انبيا و اوليا مورد احترام همه امتها، تجلّيگاه توحيد، مهبط وحي، هدايتگر عالميان، مايه قوام و استواري مردم، كانون امنيت و آسايش، عامل پيوند مؤمنان عالم، كانون طلوع اسلام و بعثت پيامبر اكرم صلياللهعليهوآله، محل تولّد اميرمؤمنان عليهالسلام، محل ظهور منجي عالم بشريت و كانون برگزاري مراسم عظيم عبادي ـ سياسي حج؛ برخي از برجستهترين ويژگيهاي اين حرم قدسي است. اين نوشتار با رويكردي ارتباطي، نقش و كاركرد خانه كعبه را به عنوان محوريترين كانون ارتباطات متنوع امت اسلام تحليل كرده، ظرفيتهاي بالفعل و بالقوّه آن را در جهت وحدت و اتحاد امت اسلام به عنوان يك راهبرد تعيينكننده برجسته ميسازد. كليدواژهها:كعبه، حرم، حج، قبله، ارتباطات، امت، مناسك. ادامه ...