نقش عوامل معنوی در رویش و بالندگی تمدن

چکیده:

«تمدن» در تلقی بیشتر فرهنگ‌شناسان و تمدن‌پژوهان، هیئتی تألیفی و نظامی جامع است که همه خرده‌نظام‌های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، ارتباطی و تکنولوژیکی مشترک میان مجموعه‌ای از جوامع دارای خویشاوندی معنایی، نمادین و قرابت اقلیمی و جغرافیایی را در بر می‌گیرد. تمدن تبلور عینی فرهنگ به عنوان مجموعه فرآورده‌های معنوی، فکری، تجربی و مهارتی مردم یک جامعه در فرآیند حیات اجتماعی‌شان است که در قالب هزاران مؤلفه خرد و کلان نمود می‌یابد. سؤال از خاستگاه و عوامل مادی و معنوی مؤثر در ایجاد، بالندگی،‌ تثبیت و بقای یک هویت تمدنی از برجسته‌ترین سؤال‌های مطرح در حوزه مطالعات تمدنی است. این نوشتار با الهام از آثار جامعه‌شناختی، مردم‌شناختی و فلسفه تاریخی، خاستگاه و دلایل ایجاد و بقای تمدن را به صورت نظری، بررسی و با ارجاع به منابع اسلامی، بنیادهای معنوی مؤثر در شکل‌گیری و استمرار تمدن موعود مهدوی را در آینده جهان تحلیل می‌کند. بر این اساس، هدف این مطالعه، بررسی نقش عوامل غیر مادی در رویش و بالندگی تمدن‌های دارای هویت تاریخی عموما و تمدن آینده اسلامی به صورت خاص است. روش پژوهش در بخش بررسی متون و منابع، اسنادی و در بخش اثبات و تبیین مدعا، تحلیلی، تعلیلی و تبیینی است.

کلیدواژه ها: دین ، انسان ، فطرت ، فرهنگ ، معنویت ، تمدن ، تاریخ ، جامعه جهانی