بررسی زیست جهان به مثابه بنیاد معنا و فهم کنش از دیدگاه آلفرد شوتز
ظاهر یوسفی، حمید پارسانیا، دکتر سید حسین شرف الدین
شوتز در مواجهه با بحران علوم اجتماعی، مفهوم کانونی هوسرل متأخر؛ یعنی «زیست‌جهان» را مبدأ عزیمت خود قرار داد. او با صورت‌بندی مجدد پدیدارشناسی هوسرل و گذر از پدیدارشناسی استعلایی به پدیدارشناسی تجربی و دنیوی، زیست‌جهان را به‌مثابه امر داده‌شده در زندگی روزمره فرض کرد و آن را چارچوب مرجع تفسیر معنا و فهم کنش قرار داد. در این زمینه کوشید با غنی‌سازی مفهوم «کنش» وبر از طریق اختراع مفهوم «طرح» (project) زمینه انتقال از کنشگر آگاه تکین به کنشگری را که در جامعه و در بستر زیست‌جهان اقدام به کنش می‌کند، فراهم سازد. برایند این اقدامات، ارائه تفسیری متفاوت از «معنا» و «کنش» از تفسیر نظریات شناختی کنش است. شوتز با آنکه آگاهی کنشگر را نقطه عزیمت خود قرار داده و به مسائلی که مشخصه نظریه کنش است، پرداخته، اما کنش را تعبیه‌شده در محیط فرهنگی آن در نظر گرفته و به نقشه‌ها و طرح‌های فرهنگی در تعریف کنش اهمیت زیادی داده است. این جستار با روش «توصیفی‌ـ تحلیلی»، در حد امکان به شرح، توضیح و نقد این مسئله همت گمارده است.
