اصول ومبانی تبلیغات بازرگانی ازدیدگاه اسلام

چکیده:

ازجمله کارکردهای دیرینه ومعمول رسانه های جمعی، مشارکت درفعالیت های تبلیغی عموما و تبلیغات بازرگانی، خصوصا است. بی شک،‌ کنش رسانه دراین خصوص همچون سایرعرصه ها، به دواعی، ضرورت ها،اقتضائات و اهدافی مستند است و منطق توجیهی خاصی آن را حمایت و همراهی می کند.آنچه در بررسی تحلیلی وانتقادی این کنش مهم است نه انگیزه و قصد یک سازمان رسانه ای[یا عاملان انسانی آن] که بیشترنتایج وپیامدهای آشکار و پنهان وآثار مثبت ومنفی مترتب برآن درسطوح فرهنگی اجتماعی است.از جمله آثار مستقیم این اقدام می توان به اطلاع یابی مخاطبان، ایجادارتباط میان تولید کننده و مصرف کننده، رونق بخشی به بازار، ترغیب مصرف کننده به خرید کالای مورد تبلیغ، انصراف توجه خریداران از گزینه های بدیل(تولیداتی که شانس تبلیغ دررسانه نمی یابند)،تشدیدمصرف گرایی‌و… اشاره کرد. بی شک، تمکین راغبانه رسانه بویژه رسانه ای همچون صداوسیمای جمهوری اسلامی که رسالت فرهنگی و هدایتی ویژه برای خویش قائل است؛ازمجموعه ای ازبایدها ونبایدهای اخلاقی و فقهی وتوصیه ها ورهنمودهای عرفی و تجربی متناسب با اقتضائات متن اجتماعی وانتظارات مخاطبان، می تواند رسانه را در ایفای هرچه بهتر این ماموریت حرفه ای و ضرورت اجتماعی راهبری کند و عوارض محتمل آن را تقلیل دهد. سوال اصلی نوشتار، چیستی اصول و مبانی تبلیغات بازرگانی از دیدگاه اسلام (فقه و اخلاق اسلامی = شیعی) و اقتضائات رفتاری آن متناسب با کنش کارگزاررسانه ای است. روش آن تحلیل محتوای اصول و قواعدفقهی و اخلاقی موجود در منابع و اسناد مربوط واستنباط منطقی نتایج مورد نظراست. نوشتار در فرایند کاوشهای خود، برضرورت التزام رسانه ملی به رعایت برخی قواعد شناخته شده فقهی و آموزه های اخلاقی در ضمن آگهی ها و پیام های تبلیغی خود با هدف تامین اهداف و انتظارات(مذکوردر اساسنامه رسانه ملی) و مصونیت بیشتردر مقابل لغزش های محتمل تاکید کرده است.

کلید واژه ها:رسانه، تبلیغات بازرگانی، فقه، اخلاق، هنجار، کارکرد.